Veel ziekteverwekkers en bacteria zijn een natuurlijk en vast bestanddeel van een levensruimte en veroorzaken normalerwijs onder normale omstandigheden geen ziektes. De gezonde garnaal kan middels zijn imuunsysteem deze ziekteverwekkers in het gareel houden. Tussen gastheer en ziekteverwekkers bestaat een evenwicht, een symbiose. De bacteria, bijv. intestinaal, zijn zelfs nuttige hulp bij de spijsvertering. Bij deze bacteria handelt het zich om apathogene (niet ziekteverwekkende) micro-organismen. Zulk een samengaan van twee levende wezens noemt men een symbiose, waarbij beide levenspartners zekere voordelen van elkaar genieten. Indien dit evenwicht door stress verstoord wordt, wordt het imuunsysteem verzwakt waardoor bacteria en schimmels een kans geboden wordt. Bijzondere factoren die stress oproepen en zo in verbinding staan met het uitbreken van ziekte zijn ammoniak-, nitraat- of nitrietvergiftiging, te hoge of te lage temperaturen, incorrecte pH-waarde, zuurstofgebrek of blootstelling van het water aan schadelijke stoffen. Deze factoren kunnen door uw speciaalzaak ter plaatse of door uzelf met de voor handen zijnde testen geanalyseerd worden. Het sterkste wapen tegen ziektes is uw eigen zorgvuldigheid. Hoewel schaaldieren in een aquarium of aquacultuur onder onnatuurlijke omstandigheden opgroeien, wat kan leiden tot een grotere verspreiding van ziektekiemen en een sneller ontstaan van ziekte, kunt u hun doen en laten nauwkeurig in de gaten houden en uzelf ervan verzekeren dat alles naar behoren functioneert. Tegelijkertijd kunt u ook zien of uw dieren in goede conditie zijn of niet. Indien u vermoed dat uw dieren ziek zijn is het noodzaak u onmiddelijk tot een pathobioloog voor waterdieren te wenden of tot uw dierenspeciaalzaak, die waterproeven kan uitvoeren.
Lijst van bekende ziektes bij garnalen
Hierna volgt een lijst met ziektes die door garnalenhouders het meest beschreven worden. Zo kunt u door observatie en met achtergrondkennis tijdig ingrijpen.
Bacteriële infecties
Bij een bacteriële infectie kunnen, afhankelijk van het/de geïnfecteerde orgaan/organen, verschillende symptomen optreden. In het ergste geval sterven 2-4 dieren per dag, doorgaands echter sterft niet meer dan een enkel dier verdeelt over dagen en zelfs weken. Bij een infectie ligt de oorzaak meestal bij een groot aantal verschillende bacteria zowel in de organen als ook op en onder het pantser.
Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe infecties en infecties aan de organen. Meer informatie ten aanzien van het ziektebeeld en de behandelingsopties vindt u in onze brochure "Kreeften en garnalen in een zoetwateraquarium" welke te downloaden is in de categorie Aquaristiek zoetwater: Garnalen - Aquariumtype
Schimmelziektes
Naast bacteriën en parasieten kunnen ook schimmels bij garnalen ziektes veroorzaken. Alle schimmelinfecties worden als mycose betiteld. Een relatief kleine groep schimmels heeft zich in warmbloedigen gespecialiseerd en veroorzaakt bij mens, dier en plant verschillende ziektes. Een besmetting door schimmelsporen van de interne organen (interne mycose) vindt doorgaands plaats via voeding. Bij een intact imuunsysteem heeft de garnaal niets te vrezen. Indien de betreffende organen echter door sporen sterk beschadigt zijn zal de garnaal sterven. Een succesvolle diagnose is uitwendig nauwelijks te stellen en alleen met behulp van een microscoop mogelijk.
Valse schimmelinfectie
De valse schimmelinfectie, ook bontziekte genoemd, wordt door steelvormige eencelligen veroorzaakt, die als een pluizige laag op het lichaamsoppervlak van schaaldieren en vissen ligt. Ze zijn 200 - 250 µm lang, kunnen tot 2 mm lange koloniën vormen en zijn ook met het blote oog zichtbaar. Klokdiertjes gebruiken het pantser van rivierkreeftjes om zich aan vast te houden en zich zo met bacteriën en deeltjes in het water te voeden.
Spiernecrose
Steeds weer duikt bij garnalen een witte of melkachtige verkleuring van het achterste deel of, beter gezegd, het spierweefsel, op. Dit verschijnsel wordt ook wel spiernecrose genoemd. In de biologie en de geneeskunde verstaat men onder necrose een op een levend organisme voorkomende vernietiging van één of meerdere cellen. Het gevolg is een ontsteking dan wel ontbinding van het omliggende weefsel. Door de ontbinding van cellen wordt eiwit afgegeven en zo ontstaat de melkachtig witte verkleuring in het achterdeel.
Roest- & brandvlekkenziekte
Deze ziektes zijn eigenlijk meer een symptoom als een daadwerkelijke diagnose en kunnen zowel in de categorie bacteriële infecties als ook in de categorie schimmelinfecties gesteld worden. Beide symptomen kunnen door schimmels (bijv. ramularia astaci, cephalosporium leptodactyli en didymaria cambari) en/of gramnegatieve bacteriën (bijv. aeromonas, pseudomonas en citrobacter) geactiveerd worden.
Meer informatie ten aanzien van diagnostiek en probleemoplossing met betrekking tot garnalenziektes vindt u in onze gratis brochure:
Garnalen - Aquariumtype
Klikt u simpelweg op de hierboven staande link en download het gratis informatiemateriaal.
Tekst & foto's: Michael Wolfinger/www.crustakrankheiten.de
