Zuurstof - Het levenselixir van uw vijver
Zuurstofgebrek
Wanneer vissen sterk ademend aan het wateroppervlak hangen kan het om een zuurstoftekort of om vergiftigingsverschijnselen gaan. Veel vijverbezitters denken dat de vissen naar lucht happen. Dit is niet helemaal juist. Veel eerder happen de vissen naar de dunne waterlaag die zich direct onder het wateroppervlakte bevindt daar deze waterlaag het hoogste zuurstofgehalte bevat!
Met behulp van een zuurstoftest ( JBL PROAQUATEST O2 Zuurstof ) kan snel en eenvoudig bepaald worden of het een zuurstofprobleem betreft. Bij een zuurstofgehalte van minder dan 4 mg/l is bij de meeste vissen pas een verhoogde ademhalingsactiviteit te constateren. Oplossen is heel eenvoudig: Met behulp van beluchtingspompen en uitstroomstenen ( JBL PondOxi set ) neemt het zuurstofgehalte binnen enkele uren al sterk toe.
Ook met behulp van de terugkerende waterstroom van het filter kan het zuurstofgehalte worden verhoogd. Om deze reden gebruiken veel vijverbezitters de filterterugstroming voor het aandrijven van een beekje of kleine waterval. In principe geldt: Hoe sterker het wateroppervlakte beweegt, des te meer zuurstof kan door het water worden opgenomen. Tegelijkertijd geldt ook: Hoe warmer het water, des te minder zuurstof kan er opgenomen worden. Om deze reden moet hartje zomer vaak aanvullend geventileerd worden!
Lastiger is te bepalen waarom het zuurstofgehalte zo laag was. Bacteriën verbruiken heel veel zuurstof wanneer ze afstervende organismen (vissen, algen, planten) afbreken. Ook de bestrijding van algen leidt vaak tot een sterk dalend zuurstofgehalte dat absoluut tegengegaan moet worden! De symptomen bij zuurstoftekort kunnen ook op een nitrietvergiftiging duiden (zie De watertesten - alle parameters ).
De watertemperatuur
Wanneer u geen vijververwarming gebruikt wordt de watertemperatuur bepaald door de omringende lucht. Afhankelijk van de breedtegraad waarin u woont kunnen daarbij sterke schommelingen optreden in winter en zomer. Vijvervissen kennen deze watertemperaturen en zijn er ook aan aangepast. Kritisch worden de watertemperaturen in hartje zomer (> 28°C) en hartje winter (ijslaag). Hoe hoger de watertemperatuur des te minder zuurstof er door het water kan worden opgenomen. Om deze reden is een beluchting in de hete zomermaanden echt heel zinvol.
De drijvende bladen van waterlelie's bedekken het wateroppervlak, blokkeren de inval van zonnestralen en werken zo effectief tegen het opwarmen van het water.
Wanneer uw vijver dieper dan 150 cm is zal het tot temperatuurlagen komen. 's Zomers zal het koudste water zich onderin bevinden en in de winter zal juist het warmste water (4°C) helemaal onderin te vinden zijn. Oorzaak is de dichtheidsafwijking van het water. Om deze reden hebben vissen het in diepe vijvers bij extreme temperaturen makkelijker dan in vlakke vijvers. Een vlakke waterverloop kan in de zomer net als een verwarming werken en kan dus bij extreme temperaturen het beste worden uitgeschakeld. Denk er echter aan dat het zuurstofgehalte in het water dan op een andere manier moet worden verhoogd!
Het is hoe dan ook van belang dat de verschillende waterlagen NIET gemengd worden. Daarom dient de aanzuiging voor filter of beekje zich NOOIT op de diepst mogelijke plaats te bevinden. U kunt de pomp op een mand of emmer op de bodem plaatsen. Zo wordt het water nooit van helemaal onderin aangezogen en bovendien raakt de pomp niet zo snel verstopt door loof.
In de winter is de diepte van het water, zoals zojuist beschreven, net zo belangrijk. De dieren kunnen zich in de diepere waterlagen of ook in de bodem (kikkers, salamanders, enz) terugtrekken. Daar zal het water circa 4°C zijn en naar boven wordt het alsmaar kouder tot het aan het wateroppervlakte vriest. Bevroren water is licht en blijft derhalve drijven. Om ervoor te zorgen dat het zuurstofgehalte onder het ijs niet problematisch wordt is een lichte beluchting met de JBL PondOxi set vanaf de middelste waterlaag in combinatie met een ijsvrijhouder zinvol.
