Haaien: ontmoetingen en interacties
Haaien zijn de slagroom op het toetje. Ze zijn misschien niet de ideale aquariumbewoners, maar zo interessant, dat je telkens opnieuw gefascineerd raakt, wanneer je deze roofdieren tegenkomt. En we zijn er heel wat tegengekomen! We hebben in totaal zeven verschillende soorten haaien gezien - soms, helaas, maar heel kort.
Geïdentificeerde haaiensoorten:
Grote hamerhaai (Sphyrna mokarran)
Sikkelvincitroenhaai (Negaprion acutidens)
Zwartpuntrifhaai (Carcharhinus melanopterus)
Grijze rifhaai (Carcharhinus amblyrhynchos)
Geelbruine verpleegsterhaai (Nebrius ferrugineus)
Zilverpunthaai (Carcharhinus albimarginatus)
Witpuntrifhaai (Triaenodon obesus)
Hoewel we geen tijgerhaaien gezien hebben, waren bij ELKE duikgang, of telkens als we snorkelden, haaien aanwezig. Net als bij de JBL haaien workshop op de Bahama' waren de haaien altijd vredig, meestal gewoon niet geïnteresseerd, maar soms ook nieuwsgierig.
Eenmaal snorkelde expeditieleider Heiko, weg van de voor anker liggende catamaran, richting de oever, circa 300 meter verderop. Aanvankelijk gebruikte hij zijn zwemvliezen om zich voort te bewegen, maar na circa 100 meter, vanwege de lichte stroming, gebruikte hij zijn armen om vooruit te komen. Hij herinnerde zich een uitspraak van haaienonderzoeker Dr. Erich Ritter, dan je af en toe om moet kijken of haaien je volgen. Heiko had op een diepte van circa 60 m alleen maar blauw water om zich heen.
Toen keek hij om zich heen en zag zes grijze haaien die op maar 50 cm afstand achter hem zwommen! Hij nam een verticale positie aan (dat kennen haaien niet) en draaide zich naar hen om (visueel contact). De haaien waren geïrriteerd, cirkelden om hem heen en zwommen toen verveeld weg. 50 meter verderop gebruikte hij opnieuw zijn armen en daar kwamen de haaien weer! Kennelijk wekte het geluid van de bewegende armen de nieuwsgierigheid van de dieren!
De meest indrukwekkende duikgangen waren bij Tetamanu/ de zuidelijke passage van de Fakarava atol. Op slechts 20 m trof het duikteam een muur van grijze haaien! De haaien waren relatief stationair in de stroming en lieten zich niet storen door de naderende duikers. De duikgroep (vijf personen + gids) hielden zich voor de haaien in de sterke stroming vast aan afgestorven koralen, om even van de aanblik te genieten en foto's en video's te maken. Een nadere inspectie maakte duidelijk dat het allemaal vrouwtjes waren.
Op een zeker moment liet de kracht het afweten en nam de stroming de duikers mee in de groep haaien. De dieren zwommen ontspannen een beetje uit elkaar, lieten de vreemde objecten erlangs, en keerden terug in formatie.
Sommige haaien hadden vishaken in hun muil. Helaas lieten de dieren geen toenadering toe om de haken te verwijderen. Er zijn verhalen bekend over haaien die actief hulp gezocht hebben om haken uit hun bek te laten verwijderen!
Geelbruine verpleegsterhaaien konden de teams alleen in ondiep water van 1 tot 5 m observeren. Ze waren, als altijd, heel vredig, maar hier en daar erg schuw.
Sikkelvincitroenhaaien waren zeldzaam en maar weinigen in het snorkelteam zagen een sikkelvincitroenhaai die langs het rif patrouilleerde.
Onmiddelijk na het ankeren bij een ankerboei in water dat meer dan 100 m diep was, sprong Heiko in het water met zijn Bresser action cam ("Je gaat nooit het water in zonder camera!") en ontdekte een grote hamerhaai onder zich op een diepte van acht meter.
De haai hoorde het geluid van zijn aankomst in het water en kwam direct nieuwsgierig naar hem toe. Toen de haai zag dat het alleen maar een oneetbare snorkelaar was draaide hij zich om. En helaas is dat alles wat de action cam laat zien, het wegzwemmen van de hamerhaai.
De witpuntrifhaaien waren regelmatig in het buitenste rif te zien en in de passages. Ze waren individueel en in kleine groepen onderweg of ze sliepen onder overhangende rotsen. Bij Apatiki schenen grote aantallen witpuntrifhaaien te zijn. Toen het duikteam daar na 11 uur aankwam, waren de stromingen helaas ongunstig (vanuit de lagune in de oceaan) zodat er niet gedoken kon worden.
